Joodse school Utrecht
.

Dankwoord



De volgende mensen hebben mij enorm geholpen in mijn onderzoek:

Lisa Dompeling lerares op het Bonifatius College die me het adres gaf van Lien van Rossem, Lien van Rossem die een interessant profielwerkstuk schreef, Peter Frederik die me het dagboek stuurde van Hens Lindeman, Loeke Pam die me in contact bracht met haar tante, Judith Luurs-Pam die op de Joodse school zat en me belde vanuit Israël, Daisy Aschenbrand die me in contact bracht met haar vader, Gerd Aschenbrand die geen herinnering aan de Joodse school had, maar wel wilde helpen, Dimitri Gazan die me wees op een interessante documentaire op het IDFA, Miriam Vaz Dias, die veel wist over haar familie en zorgde dat ik een prachtig boekje te zien kreeg, Rita Creveld me zo gastvrij ontving en me informatie gaf over haar familie, Louis H. Cohen die me een uniek document toestuurde, Ellen Schrijvers waarmee ik een open gesprek had over haar moeder in de onderduik, Anna Wits die me wees op haar boek over Oog in Al, Sharon Booy voor de hulp in het contact met: Freddy Booy die nog wist hoe haar juf op de Joodse school heette, Els Boon en Han Lettinck die vertelden dat Marie Gazan in Palestina was geweest, Yehudi Lindeman voor de informatie over zijn vader, Rivka Lindeman die samen met haar vader naar de Joodse school ging, hij als leraar en zij als leerling. Zij gaf me nog onbekende foto's van de Joodse school. Ted Andriesse die kinderen op de klassenfoto's herkende, Lieneke van der Hoeden die herinneringen deelde. Edwin van Baarle, die me hielp om een onderduikadres te vinden, Miriam Keesing van de geweldige website dokin.nl die haar presentatie voor Open Joodse Huizen met me deelde. Annelies Andriesse, die me in Israel gastvrij ontving en die me foto's liet zien uit haar onderduikperiode. Jenny Olsthoorn, directeur van de Taalschool, die me de gelegenheid bood om een lezing te geven in het gebouw waar de Joodse school zat. Seth Jacobson die informatie heeft over de Ecuadoraanse paspoorten van de familie Hirschmann en van Anna Schapira. Jan en Jenny Ravesteijn, die me twee boeken uitleende. Roos Verhoef-Velleman, oud leerling van de Joodse school, die me vertelde over haar tijd in de oorlog en die me foto's liet zien van de Joodse school. Willem Spee die me extra informatie gaf over het gezin van Bernard Rechter. Thom Kruiper van de Historische Kring Hellendoorn Nijverdal voor informatie over een onderduikadres Nijverdal. Jedida Meershoek die me in contact bracht met haar vader, Eddy Keizer, oud leerling van de Joodse School. Jore Bron, die me in contact bracht met zijn moeder, Ruth Polak, oud-leerling van de Joodse School. Pieter Akkermans die me waardevolle info gaf over Mirjam Leefsma en Eli Moses. Frank Klok, kenner van Groenekan in WO2, die me hielp met het zoeken naar de werkelijke namen uit het 'dagboek'. Doete Regts, die me wees op een verkeerde adres op mijn website omdat de huisnummers in die straat later omgenummerd zijn.

Weet dat ik me enorm zal schamen als ik iemand in deze opsomming vergeten ben.

Een speciaal woord van dank voor mijn collega historisch onderzoeker Jim Terlingen. Het is bijzonder hoe wij open en prudent elkaars werk kunnen bekijken en vanuit onze eigen kennis kunnen aanvullen. In de loop van de tijd groeide het vertrouwen en kwam het tot een open uitwisseling en prima samenwerking.

Een verantwoording over de keuzes die ik gemaakt heb bij het maken van deze website is hier te vinden.

Een lijst met veelvuldig door mij geraadpleegde websites is hier te vinden

Ik heb o.a. van de volgende literatuur gebruik gemaakt:

Oud Utrecht, februari 2018, pag 18 e.v.

Jodenvervolging in de stad Utrecht, Drs. C. van Dam

Voorbijgaand verblijf, Frans Crone

Alles is meegenomen, Eli Asser

Groenekan en de Tweede Wereldoorlog, Frank Klok, Wim Hoebink, Wim van Schaik

De nagekomen verhalen, Frank Klok

Tuindorp, Rob Hufen Hzn

Ooggetuigen van Sobibor, Jules Schelvis

Shards of Memory, Yehudi Lindeman

De onderduikers, Peter Hein

In Memoriam, Guus Luijters,

In Memoriam Addendum, Guus Luijters

Joodse kinderen in kamp Vught, 3e druk, Janneke de Moei

Voortaan heet je Lieneke, Tami Shem-Tov

Joods leven in Elburg, W. van Norel

Reise mit zwei Koffern, Auguste Moses Nussbaum

Liever dier dan mens, Pieter van Os

Rescued Images, memories of a childhood in hiding, Ruth Jacobsen

Ga Pleite!, over het leven van Rita Creveld. Roy van Schalkwijk, Jordy Tuin, Diederik Huffels

De Joodse Raad in Utrecht, Jim Terlingen

De gevallenen in de forten van Utrecht 1942-1945, A.M. Overwater

Utrecht 1942, Foto's van Nico Jesse, Frans Crone, eerste druk

Vertrokken zonder nader adres, de joodse inwoners en onderduikers van Pijnacker 1936-1945, Edwin van Baarle

Mijn verhaal - ben ik, Rivka Richevski-Lindeman 2016, eigen beheer

Absent, herinneringen aan het Joods Lyceum Amsterdam 1941-1943, Dienke Hondius, uitgeverij Vassallucci

Kwesties van leven en dood, het Nederlands Rode kruis in de Tweede Wereldoorlog, Regina Grüter, uitgeverij Balans

Lou, om een lang verhaal kort te maken, Armand Houben, Boekengalerij Wasdom, Maastricht

Utrecht in Verzet 1940 - 1945, T. Spaans- van der Bijl, 2e herziene druk, stichting de Plantage, Utrecht

De dagboeken van Bernie en Ellis, Ellis Lehman & Shulamith Bitran, uitgeverij Balans 2011 

De politiek van het kleinste kwaad, Bart van der Boom, Uitgeverij Boom

Zelfs als wij zullen verliezen - Joden in verzet en illegaliteit 1940-1945, Ben Braber, Uitgeverij Balans, 1990

Gezichten van Joods verzet /veertig schetsen van Joden in verzet, redactie: Jeroen Sprenger, Nederlandse Kring voor Joodse genealogie 2020

Joods Utrecht, Els Boon & Han Lettinck, Uitgeverij Matrijs, 2022

De nazi moordfabrieken, Ton Roozeboom, Uitgeverij de Lantaarn en uitgeverij Aspekt, 2018

In het hol van de leeuw, Daniel Johannes Huygens,BBNC uitgevers,2009

Vergeet niet dat je arts bent, Hannah van den Ende, uitgeverij Boom, 2e druk 2015

Onder ons gezegd, portret van de Utrechtse wijk Oog in Al; Anna Witts, Gerdie Snellers, Janny Ruardy, SamDekkers; Uitg Oranje- en Wijkvereniging Oog in Al; 3e druk 2018

Opgepakt, verhalen van kinderen in kamp Westerbork; Harm van der Veen, Herinneringscentrum Westerbork, 2003

Kamp van hoop en wanhoop, Willy Lindwer, Uitgeverij Balans, 1990

U wordt door niemand verwacht; Michal Citroen; uitgeverij Het Spectrum; 1e druk; 1999

Blijvers en voorbijgangers, Joden in Delft; Joep Wijnberg-Stroz en Marianka van Lunteren-Spanjaard; Uitgeverij Kok Kampen; 1998

Treinen op dood spoor, Fred Schwartz; De Bataafse Leeuw, 2e druk; 1995

Zo doods en stil en donker, oorlogsdagboek 1940-1945, Ina Boudier-Bakker, Aspekt Uitgeverij. 

Kippensoep was ondenkbaar zonder saffraan, Tamarah Benima (red), Omniboek, Den Haag, 1983

Oorlogsgesprekken, Leonard Ornstein en Larissa Pans, Uitg. Boom, 2020

Beetje Laat, Daniël de Beer, BDU Uitgevers BV Barneveld, 2008

Never too Late, Miriam van Leening - de Beer, eigen beheer

Zolang er nog tranen zijn, Hannelore Grünberg-Klein, Nijgh & van Ditmar, 2015 (Epub)

Dubbel Zondebok, Joodse journalisten in tijden van antisemitisme en vervolging 1920-1945, De Arbeiderspers 2022 (Epub)

Omdat hun hart sprak, Bert Jan Flim, Uitgeverij Kok Kampen, 2e druk, 1996

Heling door Zijn, Ruth Polak, eigen uitgave

Ik heb het overleefd. Leef ik nog? Phili Blogowski-Herschel met bijdrage van Jim Terlingen; Brave New Books; 2023

Vergeet je naam, verhalen van Joodse onderduikkinderen; Marcel Prins, Peter Henk Steenhuis, Uitgeverij Van Oorschot, 2023

Sonderbehandlung, Mijn jaren in de crematoria en gaskamers in Auschwitz; Filip Müller, Querido 2023

Nooit meer thuiskomen, een elegie. Oene Zwietink; uitgave eigen beheer; 2023

De doden tellen, Slachtofferaantallen van de Tweede Wereldoorlog en sindsdien; Renske Krimp, Uitgave Nationaal Comité 4 en 5 mei, 2e druk