Jullie kunt me gerust lange brieven schrijven hoor

De brieven en kaarten van Martha Bertenthal

Brief 27 december 1942 vanuit de Rapenburgerstraat 47 hs Amsterdam
Lieve Greetje,
Hartelijk bedankt voor je leuke brief en ik ben er erg blij mee geweest maar vooral dat jij nu eens hier naar A’dam komt. Maar er is iets naars. Mijn vakantie duurt maar tot 4 Jan, dan zou jij net komen als ik school heb en konden we haast niet wandelen of zo. Kun je misschien ook eerder komen? Het is wel erg onbescheiden, dat weet ik wel, maar ach als je vriendinnetje eens per jaar hier komt en ik zit op school!
Schrijf je me dat dan nog hoe ’t zit?
Ik zit nog steeds in de rep week. Voor morgen hebben we een aardr.k. rep. Allemaal algemene dingen over rivieren enz. Dan nog Eng. en nog Gesch. en dan pas vakantie. Ik lees nu ’t boek Het schip de Nieu Horn van Max van Amstel. Hoofdpersoon Bontekoe. Heb je ook wel eens van die schrijver gelezen? Ik houd niet ervan van zulke boeken over tochten naar Indië. Wat lees jij nu wel?
Als je je persoonsbewijs haalt heb je maar 2 foto’s nodig en je laat er 3 maken; breng je er dan één voor me mee? Ik geef je een goed plaatsje in mijn fotoalbum; goed? Hier is het nu grote mode met die poesiealbums. Weet je nog toen ik op de HBS was toen die mode er was? Ik heb nog geen A’damse erin, want die vind ik niets aardig.
Zeg Greet toen wij in de eerste zaten toen poederden zich toch de meisjes der 2e klas. Doen jullie dat nu ook of niet? Hier in mijn klas poederden ze zich heel erg. Als ze erg rode wangen krijgen, komt ’t poederdoosje voor den dag en worden de wangetjes wat bij gebleekt hoor.
Ik heb niet eens zo’n doosje. Jij wel?
Nu Greet ik sluit, want ik heb pas alles geschreven, daarom werd deze brief een beetje korter; met de hartelijke groeten aan je ouders en zusje, maar vooral aan jou,
Je vriendin Martha
Hartelijke groeten van Ruth Bertenthal

Download originele brief voorkant achterkant

 -----------------------------------

Brief 5 januari 1943 vanuit Amsterdam
Lieve Greet,
Allereerst wil ik je hartelijk feliciteren met je verjaardag. Ik hoop dat je een echt prettig jaar zult krijgen. Je zult wel denken waarom mijn verjaardagsbrief later komt. Maar dit zit zo. Ik wist niet wat eerder zou komen (deftig hè) mijn brief of ik. Maar ik denk nu toch mijn brief. Ik heb je nog helemaal niet bedankt voor je mooie kaart, waar ik echt blij mee was. Heb je prettige Kerstdagen gehad en oud en Nieuw. Ik (zo begin ik al 4x) ga alweer naar school. Je vroeg wanneer ik een vrije middag heb, nu dit gebeurt 1x per week Woensdag. Woont je familie ook in het Centrum? Of ergens achter in Zuid? Nu ik hoop maar in C. Dan zal ik je een beetje A’dam laten zien, want ik ken hier al aardig de weg. Of houd je er niet van een stad te bekijken? Ik heb je nog niet eens gevraagd of je veel gekregen hebt. Waren de meisjes al bij je? Je vorige verjaardag kan ik me nog best herinneren hoor. Hebben jullie weer gemonopoliet of met dat andere spel. Ik weet niet hoe dat heet maar je weet wel met die belletjes en die gaatjes met spijkers.
Nu Greet ik eindig maar met vragen, want we spreken elkaar toch in korte tijd met je nog eens. Hartelijk te feliciteren en je ouders en zusje en met de Hartelijke groeten aan jou van
Je vriendin,
Martha
Hartelijk gefeliciteerd van Ruth

Download originele brief voorkant achterkant

Download originele briefkaart voorkant adreskant

-----------------------------------

Allereerst wil ik jullie hartelijk bedanken voor jullie brief en kaart. Ik was echt blij weer wat van jullie te horen. Ruth gaat naar de HBS en ik ga elke dag buiten werken. Er is hier wel een avondschool, maar ik ben er nog niet naar toe geweest. Jullie zult wel denken, wat doet Martha op ’t veld? Nu moet je weten dat ik ’t zelf gekozen heb. Ik kon ook wel hulpleidster worden bij kleine kinderen maar ik was er één keer bij en toen was ’t zo’n lawaai dat ik er maar vanaf heb gezien. Nu zal ik jullie eens vertellen wat ik doe. We gaan met een kleine 30 à 40 meisjes van 16 tot 30 jaar. De meeste zijn niet ouder dan 25 jaar en ’t is erg gezellig. De eerste paar keren heb ik onkruid gewied tussen tuinbonen, peentjes en bieten. Ik had nog nooit eerder groenten zien groeien en ik vond het erg grappig. Later heb ik nog bij de turf gewerkt en van de week heb ik bieten uitgedund. Het is nu prachtig op de hei.

Ik wandel tot ik naar bed ga. Als er gewekt wordt, slaap ik gewoon door en als ik niet door mijn zusje dat naast mij slaapt mij niet wekt dan kwam ik altijd te laat klaar.

 Martha

Download originele brief voorkant achterkant